OPŁATKI NA STÓŁ WIGILINY
W przedsionku kościoła marianki sprzedają opłatki na stół wigilijny!!!
W czas przedświątecznej gorączki na pewno nikt z nas nie myśli, skąd bierze się opłatek, po co sianko pod obrusem???? przecież przez cały rok ich nie widać. W polskich domach, na stole goszczą tylko raz w roku. Jak jest ich symbolika????
Opłatek - symbol braterstwa, miłości, pokoju i pojednania - biały opłatek. Niekiedy traktowany jest jako jeszcze jeden świąteczny dodatek w rodzaju choinki czy kolorowych świecidełek. Przy okazji pięknych, niezwykle ciepłych i rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia warto przypomnieć tradycje związane z białym chlebem, zwyczaje łamania się nim oraz drogę, jaką pokonuje zanim pojawi się na naszym stole.
Śladami tradycji
Łacińskie słowo "oblata", od którego najprawdopodobniej wywodzi się nazwa opłatka, oznacza chleb ofiarny. Pierwsi chrześcijanie spotykający się jeszcze w ukryciu, nie zawsze mogli uczestniczyć w sprawowaniu Mszy św. Część chleba przynoszonego na ofiarę w czasie Eucharystii kapłan błogosławił bez dokonania jego przemiany w Ciało Pańskie. Po Mszy św. rozdawano ten chleb, zwany po grecku "eulogią", wiernym, by podzielili się nim z nieobecnymi na celebracji Najświętszej Ofiary. Służyło to podkreśleniu wspólnoty chrześcijańskiej w czasach, gdy zasadniczo wszyscy obecni na Eucharystii przyjmowali Komunię św.
W średniowieczu przywilej wypiekania opłatków miały jedynie osoby konsekrowane Bogu. Przywdziewały one na ten czas odświętne szaty, a podczas pracy śpiewały nabożne pieśni. Przed samym wypiekiem starannie dobierały ziarna pszenicy, myły żarna, na których je mielono i czyściły sito, przez które przesiewano mąkę. Zwyczaj ten zaczął zanikać w IX wieku na mocy dekretu synodów karolińskich, które chciały zachować zacierającą się różnicę między chlebem konsekrowanym a pobłogosławionym.
Opłatki wypiekano przy klasztorach oraz kościołach. Używano w tym celu specjalnych metalowych form, do których wlewano ciasto. Na początku XIX wieku popularyzowano ozdoby wigilijne z opłatka zawieszonego nad stołem bożonarodzeniowym. To one miały zapewnić powodzenie oraz szczęście w zbliżającym się nowym roku.
Nie tylko ludzie korzystają z dobrodziejstwa tradycji i oprócz białego opłatka, przeznaczonego na komunikanty i do łamania się podczas wigilii, wypieka się również kolorowy, przeznaczony dla zwierząt domowych i bydła. Na Śląsku znany jest tzw. "radośnik", czyli opłatek posmarowany miodem, dawany dzieciom.
Sianko pod obrusem - znaczenie i symbolika
Dlaczego kładziemy sianko pod obrus? Znaczenie może niektórych zaskoczyć. Sianko, które zwyczajowo kładzie się na wigilijnym stole, ma symbolizować ubóstwo, w jakim narodził się Jezus Chrystus oraz skromność. Co ciekawe, według pogańskich przekonań sianko pod obrusem ma także sprowadzić dobrobyt dla domowników i stanowi dobrą wróżbę na nadchodzący rok.
W wybranych częściach naszego kraju domownicy w czasie wigilijnej kolacji wyciągają źdźbła siana spod obrusa. Według niektórych przekonań osoba, która wyciągnie najdłuższe i proste źdźbło, będzie miała największe powodzenie w zbliżającym się nowym roku. Z kolei ten, kto wyciągnie spod obrusa połamane i krótkie źdźbło, w kolejnym roku może spodziewać się większych i mniejszych kłopotów. Kiedyś siankiem spod obrusa po wigilijnej kolacji karmiono również zwierzęta, aby chowały się w zdrowiu.
