Obejmuje on dwa jednakowo istotne elementy; z jednej strony akty człowieka, który nawraca się pod działaniem Ducha Św., i rozgrzeszenie kapłana, który w imię Jezusa Chrystusa udziela przebaczenia grzechów i ustala sposób zadośćuczynienia. Sakrament pojednania jest spotkaniem z miłosiernym Zbawicielem. Przystępując do tego sakramentu powinniśmy dobrze o tym pamiętać. Często bowiem, przygotowując się do spowiedzi, myślimy przede wszystkim o spowiedniku: jak się zachowa, co nam powie, czy nie będzie krzyczał, zadawał pytań, albo też zastanawiamy się, jak przedstawić mu swoje grzechy, aby „dobrze wypaść”. Tymczasem w sakramencie pojednania spotykamy się przede wszystkim z dobrym i kochającym Chrystusem. Przez kapłana mówi On do nas słowa podobne do tych, które skierował do kobiety pochwyconej na cudzołóstwie. Podczas gdy faryzeusze i uczeni w Piśmie chcieli ją zabić, Jezus powiedział do niej: „Nikt cię nie potępił? I Ja ciebie nie potępiam. Idź, a od tej chwili już nie grzesz” (por. J 8, 11).

Należy wyznać wszystkie grzechy śmiertelne, które nie zostały jeszcze wyznane, a których jesteśmy świadomi po starannym zbadaniu swego sumienia. Wyznanie grzechów ciężkich jest jedynym zwyczajnym sposobem uzyskania ich odpuszczenia. Skutkami sakramentu pokuty są: pojednanie z Bogiem, a więc odpuszczenie grzechów; pojednanie z Kościołem; odzyskanie stanu łaski, jeśli została utracona; darowanie kary wiecznej spowodowanej przez grzechy śmiertelne i darowanie przynajmniej w częściowe, kar doczesnych będących skutkiem grzechu; pokój i pogoda sumienia oraz pociecha duchowa; wzrost sił duchowych do walki, jaką musi prowadzić chrześcijanin.

1. Zostaje przemilczany (utajony) świadomie grzech ciężki.

2. Gdy nie ma postanowienia poprawy, niegrzeszenia. Nie ma sensu przystępować do spowiedzi jedynie dla jej zaliczenia. Tak bywa łatwo w okresach "masowych" spowiedzi, gdy wypada się wyspowiadać: przed dorocznymi świętami, z okazji pogrzebu, rocznic, rekolekcji itp. Jednakże bez podejmowania decyzji rzeczywistego nawrócenia się spowiedź staje się daremna. Przystąpienie do sakramentu pokuty przekształca się wtedy w ściąganie na siebie Krwi Odkupiciela nie ku zbawieniu, ale ku potępieniu.